Wścieklizna (gr. lyssa, łac. rabies) jest chorobą odzwierzęcą przenoszoną przez wirusy. Choć towarzyszy ludzkości od zarania dziejów i bardzo dobrze znamy mechanizm powstawania oraz ewoluowania i przebiegu zachorowań, to nie potrafimy tej śmiertelnej choroby leczyć. Jedynym sposobem jest profilaktyka, czyli szczepienia ssaków domowych oraz niektórych zwierząt żyjących w stanie naturalnym.
Wścieklizna u psów
Psy to grupa zwierząt domowych, która najczęściej przenosi wirusa wścieklizny na ludzi. W początkowym okresie inkubacji choroby przejawy są mało swoiste – choroba rozwija się dość powoli, w ukryciu. Gdy pojawią się charakterystyczne objawy: ślinotok, agresja, skurcze mięśni, wodowstręt, to znak, że choroba całkowicie zaatakowała i wyniszcza ośrodkowy układ nerwowy zwierzęcia. W tym okresie każdy kontakt ze śliną lub krwią psa jest bardzo niebezpieczny. Leczenia zainfekowanych psów w Polsce jest zakazane prawnie – psy z objawami wścieklizny są usypiane.
Aby nie dopuścić do takiej sytuacji oraz zabezpieczyć siebie i otoczenie przed niebezpieczną chorobą, właściciele psów mają obowiązek zaszczepiania swoich podopiecznych preparatem przeciwko wściekliźnie. Po raz pierwszy specyfik zastosowano we Francji w roku 1885. Ludwik Pasteur podał szczepionkę dziewięciolatkowi dotkliwie pogryzionemu przez wściekłego psa. Dzięki powolnemu rozwojowi choroby podając na czas szczepionkę można u pacjenta wywołać odporność na wirusa i zablokować jego rozwój w organizmie. Jeśli szczepionka zostanie podana zbyt późno nie ma dla chorego ratunku.
Obecnie w Polsce stosuje się głównie dwa preparaty: Rabipur oraz Verorab. Szczepionki tych firm są zgodne z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia oraz z normami zawartymi w dyrektywach Unii Europejskiej.
Kiedy należy zaszczepić psa?
Pierwsze szczepienie u psa przeprowadza się, gdy zwierzę ukończy trzeci miesiąc życia. Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektoratu Weterynarii pierwsza szczepionka musi być podana w ciągu 30 dni po ukończeniu trzeciego miesiąca życia i powtórzona przed upływem 12 miesięcy od daty pierwszego szczepienia.
Szczepienie może wykonać wyłącznie upoważniony do tego lekarz weterynarii. Fakt zaszczepienia potwierdza się stosownym wpisem w paszporcie psa lub wydaniem zaświadczenia. Ponadto weterynarze rejestrują podane szczepionki w systemie komputerowym – dzięki skorelowaniu z czipami można łatwo sprawdzić, czy podejrzane o wściekliznę zwierzę, które nie ma opiekuna zostało zaszczepione.
Ile jest ważne szczepienie psa na wściekliznę?
Dopełnianie obowiązku powtarzania kolejnych szczepień przed upływem 12 miesięcy jest ważne ze względu na ograniczony czas aktywności preparatu. Pierwotną odporność pies zyskuje w ciągu 21 dni po pierwszym szczepieniu i utrzymuje się ona przez kolejne 12 miesięcy. Jeśli przerwa między szczepieniami będzie dłuższa zakłada się, że kolejne szczepienie będzie znów nadawać odporność pierwotną, czyli pies będzie bezpieczny po około 21 dniach od dnia zaszczepienia.
Producenci preparatów w specyfikacji produktu dokładnie określają okres nabywania odporności oraz czas ważności szczepionki. Z zasady warto pamiętać:
- Pierwsze szczepienie do 30 dni po ukończeniu 3 miesiąca życia,
- Szczepienia przypominające przed upływem 12 miesięcy od daty poprzedniego podania preparatu.
Stosując się do tych zaleceń mamy pewność, że nasz pupil nie zachoruje ani nie stanie się zagrożeniem dla ludzi i innych zwierząt.
Co o szczepieniach psa warto wiedzieć?
Właściciele psów muszą pamiętać, że szczepienie psów przeciw wściekliźnie jest obowiązkiem. Brak zaświadczenia lub wpisu w dokumentacji naraża ich na kary finansowe, a w przypadku gdy ich pies pogryzie człowieka lub inne zwierzę należy liczyć się z kosztami kwarantanny, podczas której pies będzie poddany obserwacji w kierunku objawów wścieklizny.
Przed podaniem preparatów pies powinien być odrobaczony. Pasożyty mogą osłabić działanie szczepionki albo obciążyć organizm psiaka tak znacznie, że może on po podaniu szczepionki poważnie chorować. Dawkę preparatu odmierza się proporcjonalnie do wagi psa.
Jeśli przygarnęliśmy znajdę i nie posiadamy dokumentów potwierdzających datę ostatniego szczepienia musimy założyć, że jest to pierwsze szczepienie zwierzaka i wówczas trzeba pamiętać o okresie nabierania odporności.
W lecznicach wykonujących szczepienia przeciwko wściekliźnie właściciele otrzymują kolorowe znaczki z aluminium, które można przypiąć do obroży. Nazywa się je lyssetkami, co rok mają one inny kształt i kolor. Kolorowe znaczki na obroży informują innych o tym, że zwierzę zostało zaszczepione, a dla właścicieli są rodzajem przypominaczy o konieczności kolejnej wizyty, gdy minie 12 miesięcy.
Szczepienie to poważny akt odpowiedzialności i solidarności społecznej. Leku na wściekliznę nie ma, więc szczepionka to jedyny sposób na ochronę przed rozprzestrzenianiem się jednej z najgroźniejszych chorób śmiertelnych. Mimo znacznego postępu cywilizacyjnego z powodu wścieklizny co rok umiera około 60 tysięcy mieszkańców planety.
Artykuł powstał we współpracy z prowadzonym przez lekarzy weterynarii serwisem Co w Sierści Piszczy. Więcej informacji na temat wścieklizny można znaleźć w tym artykule https://cowsierscipiszczy.pl/wscieklizna/
Artykuł partnera